Wat * iedereen * zou moeten weten over digitale afdrukken.
Ik heb hier wat verzameld van eigen ervaringen en studie.
Deze gegevens zijn volgens mij accuraat.
Ze zijn vooral een richtlijn als je foto's af wil laten drukken.
Als je een fout vindt, laat het me vooral weten. digitaal@fotokalf.nl
Digitale
prints
Digitale
camera's zijn eenvoudig te bedienen, direct toegankelijk, makkelijk
te delen en goed af te drukken.
Zoals op elk gebied zijn er
onverwachte verrassingen.
Daar
gaat dit artikel over.
Wij, bij Foto Kalf leren nog steeds om
nieuwe mogelijkheden te gebruiken, elke dag geeft ons nieuwe
uitdagingen.
Een van onze grote uitdagingen is het samenvoegen van digitale fotografie met het beste van de "normale" , kwalitatief hoogstaande, door en door betrouwbare fotografische printservice.
En dat hebben we gevonden in de hybride Frontier printer
Wat is een frontier hybride minilab.
Een fuji frontier is een digitale foto-afdrukmachine, dat wil zeggen, het gebruikt een hoge resolutie filmscanner en een rgb-laserprinter die direct belicht op foto-papier wat vervolgens traditioneel, chemisch, ontwikkeld wordt.
In de praktijk is de kwaliteit erg goed en de machine is redelijk eenvoudig te bedienen ondanks de vele mogelijkheden.
Het print direct van negatieven en dia's, zowel aps als kleinbeeld en middenformaat en bestanden van onder meer geheugenkaarten, usb-sticks enzovoorts.
De frontier print het best op Crystal Archive Papier HD.
Sommige bedrijven gebruiken het minder goede “ gewone ” CAPS omdat HD duurder is.
In elk geval garandeert Fuji dat de foto's 20 tot 25 jaar goed blijven als ze in het licht hangen en 50 tot 100 jaar als ze donker liggen. Oke, dat is wat Fuji zegt.
Let wel op met water en vingerafdrukken, net zoals bij de meeste andere fotografische materialen kunnen ze het oppervlak beschadigen .
Het is gelukkig lang niet zo gevoelig als een inktjetafdruk die al uit kan gaan lopen bij een keer een hoge luchtvochtigheid.
Wij printen films en digitale bestanden, zowel mat (maximaal 15x30) als glans (max 20x30Cm.)
De frontier draait standaard op 300dpi. Bestanden met een andere resolutie worden geïnterpoleerd om dit te bereiken. Het beste is om de bestanden exact op maat aan te leveren maar bestanden gewoon aanleveren en de fdi software lekker het werk laten doen is een goede optie.
In
tegenstelling tot inktjet en offset-prints is de frontier een
continueprinter die belicht met drie lasers. De afdrukken zijn Echt
scherp en zelfs lijnen van 1 pixel breedte worden duidelijk en strak
weergegeven, als je nauwkeurig genoeg kijkt. Dat is mooi maar
betekent ook dat je alle ruis en rommel in je beeld kan zien, zoals
de ruis die ontstaat bij niet correct gebruik van verscherpingstools
(bijvoorbeeld “ onscherp masker ” van photoshop en de hoge-iso ruis
van veel camera's.)
Het
grote verschil
Het
maken van foto's vanaf een film was een onovertroffen, doorontwikkeld
systeem. Alle kritieke onderdelen zijn alom gerespecteerde
standaardwaarden.
Met een kleinbeeldfilm kon je overal ter wereld
een foto-laboratorium binnen lopen en , desnoods binnen een half uur,
je foto's keurig afgedrukt weer ophalen zonder dat je meer informatie
hoeft te geven dan je naam. Dit komt omdat het foto-lab weet wat ze
kunnen verwachten! . Als het beeld eenmaal op de film stond kon je er
zelf weinig meer aan veranderen. En het resultaat was dus meestal
noodgedwongen wel wat je er van verwachtte!
Dit
is het punt waarbij digitaal afwijkt. In de volautomaat is een
gemiddelde foto gewoon “ net als vroeger ” voldoende goed maar
eigenlijk is een van de charme's van digitaal dat het makkelijk is om
beelden te wijzigen. En dat is leuk ook!. Maar ja, vervolgens weet
het foto-lab niet altijd exact meer wat te verwachten als ze een foto
af moeten drukken van een bewerkt digitaalbestand. Wij zijn er nu een
al een tiental jaren mee bezig en kijken niet echt meer op van
het onverwachte. Vooral verkeerd gecalibreerde schermen (meestal
achteraf fout ingesteld, standaard staan ze * altijd * voldoende
goed) en verkeerd gebruik van de witbalans kunnen tot “ verrassende ”
(lees ongewenste) resultaten zorgen.
Om zaken nog wat
interessanter voor ons te maken, digitale apparatuur heeft wel wat
weg van een wonderkind. Het is briljant in haar specialiteit maar
mateloos dom in alle andere en afwijkende zaken. In de praktijk
betekent dit dat zelfs onze fantastische frontier gevoed moet worden
met exact omschreven en geconfigureerde bestanden en pijnlijk
nauwkeurige aanwijzingen. Als er iets niet exact goed is, wordt op
zijn best de foto anders dan verwacht, maar ook kan de hele machine
er op vastlopen. Soms is het probleem eenvoudig te verhelpen, soms
ben je uren bezig. in elk geval, er moet altijd een specialist
kostbare tijd in steken.
Hieronder,
alfabetisch , wat aanvullende informatie
Afdrukformaten
Hieronder vindt u de meest voorkomende fotomaten met bijbehorende pixelmaat.
We hebben meest voorkomende "gewone" foto maten ingesteld als standaard-maten, zoals u ook gewend bent van "klassieke"foto-afdrukken. Nb. Er valt rondom een randje van een paar pixels af, ook bij de fit-in.
Lijst met minimale en optimale pixelmaten |
|
|
|
|
|
|
|
|
standaard fotoformaat |
Exacte fotomaat |
|
resolutie |
optimale pixelmaat |
|
“minimale” pixelmaat |
|
resolutie |
|
hoog |
breed |
dpi |
hoog pixels |
breed pixels |
hoog pixels |
breed pixels |
dpi |
9x13cm |
8,9 |
12,7 |
300 |
1050 |
1575 |
500 |
800 |
138 |
10x13cm |
10,2 |
12,7 |
300 |
1200 |
1575 |
600 |
800 |
140 |
10x15cm |
10,2 |
15,2 |
300 |
1200 |
1800 |
600 |
900 |
150 |
11,5x15 |
11,5 |
15,2 |
300 |
1350 |
1800 |
800 |
1100 |
150 |
13x18cm |
12,7 |
18,8 |
300 |
1500 |
2250 |
800 |
1100 |
145 |
15x21cm |
15,2 |
21,6 |
300 |
1800 |
2592 |
900 |
1296 |
150 |
20x30cm |
20,3 |
30,5 |
300 |
2400 |
3600 |
1200 |
1800 |
150 |
wenskaart |
10,2 |
21,6 |
300 |
1200 |
2592 |
600 |
1296 |
150 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bestandsgrootten
Zoals
u in voorgaande
tabel heeft kunnen zien is er een verband tussen bestandsgrootte en
printkwaliteit
eg. 1200x1800 is perfect voor 10x15 maar klein,
maar nog netjes afdrukbaar, voor een 20x30. Het lijkt aantrekkelijk
om alles maar super-groot aan te leveren maar dit kan makkelijk
leiden tot een computer die struikelt over de bestandsgrootten.
in
het algemeen is het goed mogelijk om een maat groter, of twee maten
kleiner te printen zonder echte problemen
verkleinen gaat dus
overwegend zonder al te veel problemen en meer vergroten hangt sterk
af van onderwerp en originele bestandsgrootte.
Ook het materiaal waarop geprint wordt heeft invloed. Bijvoorbeeld afdrukken op canvas zien er ook met 100dpi nog goed uit terwijl een 20x30 glans of mat van de frontier er al minder uitziet bij 150dpi.
En soms is er geen andere foto dan juist die ene hele slechte. Dan moet het maar zoals het kan.
Beeldgrootte
Veel
mensen hebben hier problemen mee. Van belang is niet de maat in cm's
maar de pixelmaat.
Het
is belangrijk om te begrijpen dat de Frontier is ontworpen om af te
drukken op vellen van vast omschreven grootte. Het bestand kan worden
gebruikt om het gekozen vel randloos mee te vullen.
Als de
proporties van het bestand niet overeenkomen met de proporties van
het papier, wordt het bestand “opgerekt” tot de juiste breedte en
wat er van de lengte teveel is komt niet op de afdruk! Of we drukken
ze “Fit in” af waardoor je witte randen om de foto krijgt maar
wel alle beeldinformatie getoond wordt.
Momenteel
gebruiken we 10,2Cm - 12,7Cm - 15,2Cm en 20,3Cm wat genoeg is voor
meer dan 8 verschillende formaten in standaard printwerk.
En alle
andere maten als vak- en handwerk, van medaillon tot 210x140cm
Beeldbewerkingen;
Wij zijn heel wijs met de frontier juist omdat zaken als kleurbeheer zo goed geregeld zijn.
Ondanks dat de machine standaard op sRGB werkt, kunnen er toch kleur-gecalibreerde prints mee gemaakt worden.
We kunnen namelijk de automaat uitschakelen en “RAW”data naar de laser sturen waardoor we de RGB kleurruimte van het papier en de lasers meer kunnen benutten. Die is namelijk groter dan het door de automatische kleurcorrector gebruikte srgb.
In
de praktijk gebeurt het amper omdat het resultaat mede dankzij de
combinatie van automatische en handmatige correcties “gewoon
goed”is.
Voor de gevorderden staan de icc
profielen hier.
Bestandsnamen
De
bestanden moeten benoemd worden volgens windows-naam-conventies en
moeten voorzien zijn van de correcte 3-letter extensie. Dit betekent
dat je 10cijfers, 26 letters en - , _ .
Er mag slechts EEN
punt (.) in staan en dan alleen voor de drie-letterige
extensie.
Omdat windows computers nogal krakkemikkig omgaan met
toetsenbord symbolen is het zaak voor iedereen die geen
windows gebruikt, Aub géén symbolen gebruiken in de bestandsnamen
omdat de win2000 deze " non-keybord-characters " bestanden
niet meer ziet, waarna ze ook niet geprint kunnen worden.
Windows
gebruikers moeten ook opletten op de instellingen in de
verkenner.
Het is de firma microsoft alles aan gelegen om u dom te
houden dus belangrijke informatie, zoals extensies, worden door de
verkenner standaard weggelaten.
Als
dus de meerderheid van de bestanden geen extensie(.dat, .exe, .txt,
.jpg) schijnen te hebben kan u in de verkenner, de afdeling weergave,
kiezen voor "details" en vervolgens “bekende extensies
niet tonen” uitvinken
Bestandstypen.
(file-formats)
De
frontier kan slechts Drie bestands-soorten afdrukken.
Tagged Image
File Format, ofwel .TIF Dit is technisch het beste .
Windows
bitmap ofwel .BMP. Rgb 24 bit
en Joint Photographics expert
group, ofwel .JPG
.JPG
bestanden zijn de enige bestanden die we accepteren in de normale
print-lijn.
De anderen worden behandeld als handwerk.
Ook
JPG2000 valt onder handwerk omdat dat geconverteerd moet
worden.
Alle drie moeten ze aangeleverd worden in 24bits RGB,
PC-type, vlakke bestanden. Dit betekent Geen lagen, Geen paden, Geen
geindexeerde kleur,
Geen hoge kleurdiepte (high-bit color), Geen
CMYK, Geen alpha kanalen, Geen lab en Geen LZW compressie.
JPeG is de meest practische keuze, zolang de compressie niet te ver wordt opgevoerd. We raden aan om JPeG 8 of hoger te gebruiken met baseline optimaal.
Onze
test zijn gebaseerd op de Adobe photoshop en Elements uitvoeringen
van jpg.
Gebruik GEEN progressieve JPeG compressie!
Fuji info voor amateurs en gevorderden
De
website van fuji heeft alleen wat oninteressant geblaat over de
frontier. Vreemd, ze zijn slim genoeg om van al hun films de
sensitometrische curven op internet te zetten maar kunnen blijkbaar
geen basis-instructies voor amateurs uit typen.
Maar misschien heb ik niet voldoende goed gezocht. Als je ze vindt, meld het me dan even.
Onder het woord “gevorderden “ hangen de frontier icc-profielen.
Monitor/systeem calibratie
Mocht je toch kleurgecalibreerde prints willen hebben kunnen we die , als vakwerk, RAW afdrukken, waarna je je bestanden aan kan passen aan de resultaten terwijl je van te voren weet wat je kan verwachten van het eindresultaat. Als je een ICC gecalibreerde toepassing hebt, kan je sRGB instellen als kleurruimte . Je krijgt dan een goede indruk van het te verwachten eindresultaat, tenminste , als je de monitor instelt volgens een juist profiel.
Mocht je apparatuur niet of moeilijk in te stellen zijn op ICC-profielen of op sRGB dan kan je de monitor erg dicht bij sRGB zetten door de gamma in te stellen op 2.2 bij een kleurtemperatuur van 6500K. Het is dan niet 100 % perfect maar in de praktijk meer dan ruim voldoende accuraat.
Op een Mac kan je dit doen in het monitor controlepaneel door gewoon het calibratie-procede uit te voeren. De standaard voor de mac wil nog wel eens afwijken waardoor je na calibratie waarschijnlijk veel donkerder beelden hebt bij alle toepassingen, dan voor die tijd.
Met Linux kan je eens kijken bij dit wikipedia artikel .
Met een windows-achtige kan je wat gereedschappen vinden in de “geavanceerd” instellingen van het beeldscherm. Zo niet ben je beter af met “adobe gamma” wat gratis bij sommige demo's van photoshop zit. In feite is sRGB aangepast om goed overweg te kunnen met gemiddelde pc's dus je zal er normaal standaard niet zo ver af zitten en, nee, dat is geen toeval.
In alle gevallen, neem het schermpje van je camera als basisnorm.
Verder kan je op de site van Fujicolor , afdeling “helpdesk kleurmanagement” een gebruiksaanwijzing vinden over print/monitor/printercalibratie.
Uiteraard drukken we ook nog foto's af van dia of negatief.
De professionele (ja, een super-ccd met pixel-shift) scanner/laser-combinatie in de frontier werkt gewoon nog steeds goed omdat het over en weer afgesteld is op het gebruikte papier waardoor er een grotere kleurruimte benut kan worden.
Media
we
accepteren CD-rom, Dvd, diskette, Compact flash, Smartmedia, memory
stick, de vele SD-varianten , XD kaarten, bluetooth en wifi.
ook
kan u insturen via FDI
en als aanhangsel aan een email (digitaal@fotokalf.nl)
Geef
ons Nooit (en niemand anders ook, trouwens) een uniek en
onvervangbaar bestand. Maak een kopie en stuur dit in.
Ook hebben we liever geen beelddragers waarop verschillende bestanden staan met dezelfde namen.
We printen direct van uw drager en bewaren uw bestanden niet .
Mocht het nodig zijn om wijzigingen aan te brengen dan maken we een tijdelijke copie.
In elk geval, we brengen geen wijzigingen aan in uw oorspronkelijke bestanden.
Testbestanden
die kan je hier downloaden; kleurtestprint grijs-balans resolutie
Deze zijn zowel te gebruiken voor monitorcalibratie als ook voor printerkleurinstellingen.
Als deze op je monitor er goed uitzien heb je die behoorlijk goed staan.
Vooral de resolutietest is grappig. Probeer die maar eens te printen op een inktjet........
Zwartwit
afdrukken
Als je
zwartwit afdrukken wil moet je nog steeds rgb bestanden aanleveren
dus haal de kleur weg door de verzadiging eruit te
halen,(shift-ctr-u) ga het bestand niet converteren naar
grijswaarden en dan weer terug naar rgb.
Ga
wel weer uit van een gamma van 2.2 om te beoordelen hoe het worden
kan.
JPEG (Joint Photographic Experts Group) is een ISO/IEC groep professionals die standaarden ontwikkelen en onderhouden voor Compressie algoritmen voor computer beeldbestanden. JPeG is ook een naam voor elk grafisch bestand wat ontstaan is door gebruik te maken van een door de jpeg ontwikkelde standaard . Een jpeg (extensie .JPG) wordt samengesteld door te kiezen voor een bepaalde serie compressie algoritmen . Als je een bestand opslaat als jpg wordt je gevraagd welke beeldkwaliteit je wil. Omdat de grootste bestandsgrootte de hoogste kwaliteit heeft kan je zelf afwegen of de bestandsgrootte of de kwaliteit belangrijker is. Officieel zijn er 29 jpeg compressies mogelijk alhoewel je er meestal maar twee of drie(bij camera's) tot 12 (photoshop) kan kiezen. |
*ICC
;
International
Color Consortium, een organisatie opgericht in 1993 door acht grote
fabrikanten van beeldbewerkers en printers, met het doel te komen tot
een standaard , onafhankelijk kleurmanagement systeem.
Een ICC
Profile is een gestandaardiseerde beschrijving van de kleurweergave
van een apparaat.